آسیب‌شناسی رفتارهای رجال دینی در انتقادهای ناصر خسرو قبادیانی و ابوالعلاء معرّی

نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:

یکی از مسائل مهمّ اجتماعی در طول تاریخ، عرصة دین و آسیب­شناسی مسائل مرتبط بدان بوده است که از دید منتقدان بزرگ اجتماعی در تمامی دوران­ها دور نمانده است. در این میان رفتارهای رجال و وابستگان دینی در شناساندن حقیقت دین و نحوة تعامل آنها با مسائل دینی در اجتماع بسیار حائز اهمیت است. پژوهش حاضر، به صورت تطبیقی و با رویکردی اجتماعی به بررسی آفات و آسیب­های رفتارهای این قشر اجتماعی در انتقادهای ناصر خسرو قبادیانی و ابوالعلاء معرّی؛ دو منتقد بـزرگ اجتماعی قـرن چهارم می­پـردازد و نشان می­دهد که وضعیت دینی جامعة دو شاعر دچار فساد و تباهی ناشی از رفتارهای برخی رجال دین بوده و از آن به عنوان دامی جهت به بند کشیدن مخالفان و رسیدن به مطامع دنیوی استفاده می­شده است. ریا، حیله­گری در مسائل شرعی، پرداختن به ظاهـر دین در عین تغافل از حقیقت آن، تزویر، بی­بصیرتی در مسائل اعتقادی، رشوه­خواری، ابزاری بودن دین، تصوفِ صوفی­نمایان و... از انتقادهای سازنده­ای است که در اشعار منتقدان دینی و اجتماعی آن روزگار تجلّی یافته­است. با توجّه به حسّاسیّت و رویکرد دینی ناصر خسرو به عنوان حجّت شیعیان اسماعیلیّه در خراسان، بسامد این انتقادها و جزئی­نگری­اش در مسائل دینی، در مقایسه با ابوالعلاء بیشتر و دقیق­تر است. ناصر خسرو در این انتقادها صریح و جسور است و در مقابل ابوالعلاء همچان­که شیوة اوست غالباً به طور غیر مستقیم به انتقاد از آفات و آسیب­های رفتاری رجال دین می­پردازد.  

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد روانشناختی بدبینی ابوالعلاء معری

ابوالعلاء معری شاعر و اندیشمند نامدار عرب از بزرگان علم و ادب جهان به­شمار می­رود. او شخصیتی بسیار اثرگذار داشته و جنبه­های مختلف شخصیت وی، به­ویژه بدبینی­اش، شمار زیادی از متفکران در شرق و غرب را متأثر ساخته و افراد بسیاری از پس نگاه او به دنیا نگریسته و مشی بدبینانه­ی او را در زندگی پی­گرفته­اند. در این جستار به نقد روانشناختی شخصیت او پرداخته شده است و سعی شده که با به­کارگیری ملاک­ها و نظری...

متن کامل

بررسی حکمت از نظرگاه زکریای رازی و ناصر خسرو قبادیانی

این نوشتار که نگاه گوشه ای به حکمت دو حکیم، محمد بن زکریای رازی و ناصر خسرو قبادیانی می باشد، موضوعی را در درون و بطن خود آشکار می سازد که همان جایگاه دو حکیم از دو منظر فلسفه و کلام، نسبت به مسائل و حقایق هستی می باشد. رازی که خود را از تعلقات دینی رها ساخته و در شناختش از حقایق، عاری از پیش ورزهای اعتقادی و دینی بوده، قطعأ می تواند در جایگاه یک فیلسوف قرار بگیرد. در حالیکه ناصر، بدنبال، اثبات...

15 صفحه اول

گنوسِ (عرفان) اسماعیلی در سخنان ابوالعلاء معرّی و ناصرخسرو قبادیانی

در سده­های نخستین مسیحیّت،  آیینی گنوسی (عرفانی) پا می­گیرد که در طول قرون متمادی در سراسر چهان پراکنده می­شود. این آیین جهانی، در ایران باستان، مانی را و در دورۀ اسلامی، بنابر نظر بسیاری از پژوهش­گران، اسماعیلیان را تحت تأثیر خود قرار می­دهد. پژوهشِ پیش رو، دو شاعر در ادبیات فارسی و عرب؛ یعنی ناصرخسرو اسماعیلی و ابوالعلاء معرّی را با معیار قرار دادنِ اندیشه­های گنوسیشان سنجیده است. در این­که ناصرخ...

متن کامل

نقد روانشناختی بدبینی ابوالعلاء معری

ابوالعلاء معری شاعر و اندیشمند نامدار عرب از بزرگان علم و ادب جهان به­شمار می­رود. او شخصیتی بسیار اثرگذار داشته و جنبه­های مختلف شخصیت وی، به­ویژه بدبینی­اش، شمار زیادی از متفکران در شرق و غرب را متأثر ساخته و افراد بسیاری از پس نگاه او به دنیا نگریسته و مشی بدبینانه­ی او را در زندگی پی­گرفته­اند. در این جستار به نقد روانشناختی شخصیت او پرداخته شده است و سعی شده که با به­کارگیری ملاک­ها و نظری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 6

صفحات  23- 43

تاریخ انتشار 2014-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023